Komşu komşunun külüne muhtaç!
Bu atasözü ile komşunun önemi, komşuluk hukuku, komşu yardımı gibi hususlar akla gelir.
Hadiste “Cebrail komşu hakkında o kadar çok söz etti ki Allah komşuyu komşuya mirasçı kılacak sandım” (Buharî, Edeb 28; Müslim, Birr 140)
Ev alma komşu al! Atasözümüzün de hadis dayanağı “ Ev almadan önce komşu, yola çıkmadan önce de yoldaş arayın” buyurmuştur Hz Peygamber. Zira komşuluk ilişkileri, yakından uzağa ilkesi ile sosyal ilişkilerin başında yer alır. Çünkü komşuda pişecek bize de düşecektir!
Ev komşularımızın tanımı: Hz Ayşe’ye göre dört yönden evlerin kırka kadarı olanı komşu sayılırmış. Hz Ali’nin komşuluk tarifinde ise “Sesinin erişebildiği, duyulabildiğin yere kadar komşundur!” şeklinde muallâk bir ifade vardır.
Hadisler eğer ayetlerin açıklaması mahiyetindeyse ki öyledir: Konumuzun ayet dayanağı 4, 26’dır. Mealen “…Yakın komşuya, uzak komşuya… İyilik/yardım edin! ...” şeklindedir. Yakın komşuyu herkes anladı da biz uzak komşuyu tevil edelim:
Köylerin, şehirlerin, bölgelerin komşuları olduğu gibi toplum ve ülkelerin de komşuları, komşuluk ilişkileri vardır.
Komşulukta sınırdaş olmak esastır. Günümüzde ülkelerin kara komşuları olduğu gibi deniz ve ötesi komşuları da vardır. Tıpkı Yunanistan’la ve Libya ile komşuluğumuz gibi.
Biz bu komşu kapısı konusunu güncele taşıyalım:
Kuzey ya da Karadeniz komşularımızın deniz kapısı Boğazlarımız değil midir?
Son zamanlarda Boğazlarımız ve Montrö Anlaşması hep gündemimizde. Herkes kendince bir şeyler söylüyor, yanlı söylüyor veya eksik söylüyor ama siyasi söylüyor.
85 Yıl önce imzalanmış bu Montrö ile ilgili ne biliyorsunuz? Mesela Düveli Muazzama dan ABD ve İtalya’nın imzasının bulunmadığı, yahut bunların yerinde Japonya ve Avustralya’nın anlaşmaya imza koymasının sizce anlamı nedir? Hoş, biz amirallerden iyi bilecek değiliz ama bilgi kirliliği var. Biz boğazlarımıza komşu kapısı olarak bakıyor, hem onların emniyetini, hem de ticari kazanımlarımızla inisiyatifin, egemenliğin daima Ülkemizde olmasını istiyoruz. Bilmem kaç kat artan Boğazlardan geçiş ve tonaj işlerine alternatif olarak gerekiyorsa Kanal İstanbul yapılır.
Tonaj ve geçiş ücreti dedik ya bunu da biraz açmalıyız!
Boğazımızdan geçecek her bir geminin vergi ve harçları, ton başına altın Frank olarak ödenmesi Montrö ile imza altına alınmıştır. Ancak bu miktar, geçen 85 yıllık sürede artan sirkülasyon/trafik ve verdiği risk açısından, değil devede kulak, devede tüy bile değildir. Asıl sıkıntı, 1983 yılında geçiş ücret katsayısının dolara endekslenmesindedir.
1936 Montrö’nün şüphesiz egemenlik boyutu, bize 1926 yılı 1 Temmuzundan itibaren kutlaya geldiğimiz “Kabotaj Bayramı” yaptıracak kadar önemlidir.
Ülkemizin en ciddi sorunu gerçek ve mecazî anlamıyla Boğazlar sorunudur.
Kuzey komşularımız Ukrayna, Rusya ve Gürcistan ve diğerleri arasında husumet sürdükçe, siyasî anlamda boğazlar sorunu sürecek, insanımızın mecaz olarak boğazından lokma geçmedikçe boğazlar sorunu anlaşılmayacaktır. Aç insan sağlıklı düşünemez!
Böylece Boğazları komşu kapısı da yapmış olduk!
*** Köşe Yazarlarımız İLESAM (Türkiye İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği) üyesidir ve telif hakları İLESAM tarafından korunmaktadır. Köşe Yazarlarımızın yazıları izinsiz olarak kopyalanamaz ve başka bir yerde yayınlanamaz. İzin almadan yazıları kopyalayıp başka yerde yayınlayanlar, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri kanunu kapsamında İLESAM'ın kendilerine açaçağı maddi tazminat davasını kabul etmiş sayılır.